Skip to main content

ADHD

Kod ICD-11: 6A05

Nazwa zwyczajowa: ADHD

Nazwa jednostki ICD-11 PL: zespół nadpobudliwości psychoruchowej z deficytem uwagi

Nazwa jednostki ICD-11 EN: attention deficit hyperactivity disorder
Zespół nadpobudliwości psychoruchowej z deficytem uwagi (ADHD) charakteryzuje się trwałym (co najmniej 6 miesięcy) wzorcem nieuwagi lub nadruchliwości, który ma bezpośredni negatywny wpływ na funkcjonowanie w szkole, w pracy lub w społeczeństwie. Istnieją dowody na występowanie znaczących objawów nieuwagi lub nadruchliwości przed ukończeniem 12 roku życia, zazwyczaj we wczesnym lub średnim dzieciństwie, choć niektóre osoby mogą po raz pierwszy zwrócić na siebie uwagę kliniczną później. Stopień nieuwagi i nadaktywności-impulsywności wykracza poza granice normalnej zmienności oczekiwanej dla wieku i poziomu funkcjonowania intelektualnego. Nieuwaga odnosi się do znacznych trudności w utrzymaniu uwagi na zadaniach, które nie zapewniają wysokiego poziomu stymulacji lub częstych nagród, rozproszenia uwagi i problemów z organizacją. Nadaktywność odnosi się do nadmiernej aktywności ruchowej i trudności z pozostaniem w bezruchu, najbardziej widoczna w zorganizowanych sytuacjach wymagających samokontroli zachowania. Impulsywność to tendencja do działania w odpowiedzi na natychmiastowe bodźce, bez zastanowienia się lub rozważenia ryzyka i konsekwencji. Względna równowaga i specyficzne przejawy cech nieuważnych i nadpobudliwych różnią się u poszczególnych osób i mogą się zmieniać w trakcie rozwoju. Aby można było postawić diagnozę, przejawy nieuwagi lub nadpobudliwości psychoruchowej muszą być widoczne w wielu sytuacjach, lub środowiskach (np. w domu, szkole, pracy, wśród przyjaciół lub krewnych), ale prawdopodobnie będą się różnić w zależności od struktury i wymagań danego środowiska. Objawy nie mogą być lepiej wyjaśnione przez inne zaburzenie psychiczne, behawioralne lub neurorozwojowe i nie są spowodowane działaniem substancji, lub leków. Osoby z nieleczonym ADHD są bardziej narażone na uzależnienie od substancji psychoaktywnych.

GŁÓWNE OBJAWY

  • Utrzymujący się wzorzec zachowań

    Utrzymujący się wzorzec (np. co najmniej 6 miesięcy) objawów nieuwagi lub kombinacji objawów nadpobudliwości i impulsywności, który wykracza poza granice normalnej zmienności oczekiwanej dla wieku i poziomu rozwoju intelektualnego. Objawy różnią się w zależności od wieku chronologicznego i nasilenia zaburzeń.
  • Problem z utrzymaniem uwagi

    Trudności z utrzymaniem uwagi na zadaniach, które nie zapewniają wysokiego poziomu stymulacji lub nagrody ani nie wymagają stałego wysiłku umysłowego; brak dbałości o szczegóły; popełnianie niestarannych błędów w zadaniach szkolnych lub zawodowych; nieukończenie zadań.
  • Łatwość rozpraszania się

    Osobę łatwo rozpraszają obce bodźce lub myśli niezwiązane z wykonywanym zadaniem; często wydaje się nie słuchać, gdy mówi się do niej bezpośrednio; często sprawia wrażenie, jakby śniła lub myślami była gdzie indziej.
  • Problemy z planowaniem

    Osoba gubi rzeczy; jest zapominalska w codziennych czynnościach; ma trudności z przypomnieniem sobie o wykonaniu codziennych zadań lub czynności; ma trudności z planowaniem, zarządzaniem i organizacją pracy, szkole, obowiązków i innych czynności. Nieuwaga może nie być widoczna, gdy osoba jest zaangażowana w działania, które zapewniają intensywną stymulację i częste nagrody.
  • Niecierpliwość w zachowaniu i niepokój

    Wygłaszanie niewyraźnych odpowiedzi w szkole, komentarzy w pracy; trudności z czekaniem na swoją kolej w rozmowie, grach lub zajęciach; przerywanie lub wtrącanie się do rozmów, lub gier innych osób. Tendencja do działania w odpowiedzi na natychmiastowe bodźce, bez zastanowienia się lub rozważenia ryzyka i konsekwencji (np. angażowanie się w zachowania mogące spowodować obrażenia fizyczne; impulsywne decyzje; lekkomyślna jazda samochodem). Uczucie niepokoju fizycznego, poczucie dyskomfortu z powodu ciszy lub siedzenia w miejscu.
  • Problemy w szkole, pracy i relacjach

    ADHD często znacznie ogranicza osiągnięcia w nauce. Dorośli z zespołem nadpobudliwości psychoruchowej z deficytem uwagi często mają trudności z utrzymaniem wymagającej pracy i mogą być nieproporcjonalnie słabo zatrudnieni lub bezrobotni w stosunku do ich zdolności i inteligencji. ADHD może również wpływać na relacje interpersonalne w ciągu całego życia, w tym z członkami rodziny, rówieśnikami i romantycznymi partnerami. Osoby z ADHD często mają większe trudności z regulowaniem swojego zachowania w kontekście grup niż w sytuacjach indywidualnych.

METODY LECZENIA ADHD

PRZEZCZASZKOWA STYMULACJA MAGNETYCZNA - TMS

Przezczaszkowa stymulacja magnetyczna (TMS) to metoda, która dostarcza do mózgu skoncentrowane bodźce w postaci pola magnetycznego, które jeśli są powtarzane (repetitiveTMS - rTMS), mogą prowadzić do zmian biologicznych w mózgu, leżących u podstaw skuteczności leczenia. Metoda ta może przyczynić się do zmniejszenia nasilenia objawów ADHD poprzez zwiększenie aktywności w obszarach mózgu, które są odpowiedzialne za uwagę i koncentrację.