Skip to main content

MIGRENA
objawy, nowoczesne metody leczenia
przezczaszkowa stymulacja magnetyczna TMS

Kod ICD-11: 8A80

Nazwa jednostki ICD-11 PL: migrena

Nazwa jednostki ICD-11 EN: migraine


Artystyczne przedstawienie migreny z intensywnymi kolorami i abstrakcyjnymi wzorami

Artystyczne przedstawienie migreny z intensywnymi kolorami i abstrakcyjnymi wzorami.

Migrena jest powszechnym i często niewidocznym schorzeniem, które może prowadzić do znacznej niepełnosprawności i cierpienia. Jest ona uznawana przez Światową Organizację Zdrowia za jedną z najbardziej upośledzających chorób na świecie. W Polsce migrena dotyka około 2 milionów osób dorosłych, co stanowi około 5% populacji. Charakterystyczne objawy migreny obejmują ból głowy, nudności, wymioty oraz nadwrażliwość na światło, dźwięk i zapachy. Pacjenci cierpiący na migrenę często preferują przebywanie w samotności, w ciemnym i cichym otoczeniu, unikając ruchu.

Migrena jest pierwotnym bólem głowy, który w większości przypadków ma charakter epizodyczny. Napady trwają od 4 do 72 godzin i charakteryzują się umiarkowanym lub silnym bólem głowy, często towarzyszą im światłowstręt i fonofobia. Niektóre przypadki migreny są poprzedzone aurą – krótkotrwałymi, jednostronnymi, w pełni odwracalnymi objawami wzrokowymi, czuciowymi lub innymi ze strony ośrodkowego układu nerwowego. W mniejszości przypadków ból głowy może stać się bardzo częsty i tracić swój epizodyczny charakter.

Choroba ta ma również silne podłoże genetyczne. Około 80% osób cierpiących na migrenę ma krewnych pierwszego stopnia z tą samą chorobą. Jeśli jedno z rodziców cierpi na migreny, ryzyko wystąpienia ich u dziecka wynosi 50%, a w przypadku, gdy migreny dotykają obydwoje rodziców, ryzyko to wzrasta do 75%.

Nowoczesne metody leczenia migreny, takie jak przezczaszkowa stymulacja magnetyczna, stanowią bezpieczną i nieinwazyjną opcję terapeutyczną, szczególnie w sytuacjach, gdy tradycyjne metody leczenia farmakologicznego nie przynoszą zadowalających efektów. Ta metoda może oferować ulgę pacjentom, którzy nie reagują na standardowe leczenie.

SZCZEGÓŁOWY PRZEGLĄD OBJAWÓW MIGRENY

  • Ogólna charakterystyka

    Migrena objawia się przede wszystkim silnym bólem głowy, często koncentrującym się po jednej stronie. Wrażliwość na światło, dźwięki i zapachy bywa na tyle intensywna, że wymaga izolacji w ciemnym i cichym otoczeniu. Nudności i wymioty mogą znacząco wpływać na codzienne funkcjonowanie.
    Abstrakcyjne przedstawienie objawów migreny, ukazujące intensywny ból głowy, wrażliwość na światło i dźwięk oraz dyskomfort

    Artystyczne przedstawienie migreny z intensywnymi kolorami i abstrakcyjnymi wzorami.

  • Typowe objawy

    Migrena często zaczyna się od nasilającego się bólu głowy, który może być pulsujący lub ciągły. Osoby cierpiące na migrenę zazwyczaj szukają spokoju, unikając hałaśliwych i jasno oświetlonych miejsc. Może im towarzyszyć uczucie mdłości, które czasem prowadzi do wymiotów.
    Wizualne wyrażenie początku migreny, ze zobrazowaniem narastającego bólu głowy oraz poszukiwania spokoju.

    Artystyczne przedstawienie migreny z intensywnymi kolorami i abstrakcyjnymi wzorami.

  • Objawy dodatkowe

    Oprócz bólu głowy, migrena może powodować bladość skóry, częste oddawanie moczu i biegunkę. Zmiany w rytmie serca, takie jak przyspieszone bicie serca lub spadek ciśnienia krwi, są również częste. Osoby migrenowe mogą doświadczać również nadmiernego pocenia się i uczucia gorąca.
  • Objawy oczne i nosowe

    Zaburzenia oczu, takie jak zaczerwienienie, łzawienie, opadanie powiek, spuchnięcie czy drgania, są typowe dla migreny. Równie często występuje doświadczanie zatkania nosa oraz obecność wodnistego kataru, co może znacząco wpływać na komfort oddychania. Objawy te mogą być mylone z alergiami, ale są częścią migrenowego ataku.
  • Zaburzenia neurologiczne

    Aura migrenowa, obejmująca zygzaki, błyski światła, zaburzenia mowy, jest jednym z kluczowych objawów migreny. Mogą towarzyszyć jej także drętwienie i osłabienie, często jednostronne. Zmiany nastroju, drażliwość, zmęczenie, odrealnienie oraz specyficzne zachcianki żywieniowe to inne neurologiczne objawy migreny.
  • Rzadkie objawy

    W rzadkich przypadkach migrena może objawiać się zniekształceniami percepcji, takimi jak halucynacje czy nietypowe odczucia dotyczące własnego ciała i otoczenia. Te niezwykłe zjawiska, nazywane czasem 'syndromem Alicji', są rzadkie, ale mogą być szczególnie niepokojące.
  • Charakterystyka bólu migrenowego

    Ból migrenowy często opisywany jest jako uciskający, pulsujący, wybuchowy lub kłujący. Może pojawić się w różnych miejscach, włączając głowę, szyję, twarz, okolice oczu, nosa, szczęki czy zębów. Czasami ból migrenowy zmienia swoją lokalizację w trakcie ataku.
  • Zachowanie podczas ataku migreny

    W trakcie ataku migreny pacjenci mogą odczuwać niepokój, co jest szczególnie widoczne u dzieci. Ataki migrenowe u dzieci mogą być krótsze, z nagłym początkiem i końcem. Ból migrenowy może być na tyle intensywny, że uniemożliwia normalne funkcjonowanie.

METODY LECZENIA MIGRENY
W CENTRUM PSYCHOMEDYCZNYM PHOENIX

PRZEZCZASZKOWA STYMULACJA MAGNETYCZNA - TMS

Przezczaszkowa stymulacja magnetyczna (TMS) to technika wykorzystująca pole magnetyczne do stymulacji określonych obszarów mózgu. Jest to metoda oparta na solidnych podstawach naukowych, która wykazała znaczący potencjał w redukcji objawów migreny. Została ona również zarejestrowana przez FDA do leczenia bólu migrenowego, co dodatkowo podkreśla jej skuteczność i bezpieczeństwo w tej dziedzinie.

Badanie przeprowadzone w 2021 roku Repetitive transcranial magnetic stimulation as a prophylactic treatment in migraine dotyczące niskoczęstotliwościowego rTMS, wykazało znaczące zmniejszenie intensywności bólu, częstotliwości i czasu trwania ataków migrenowych u pacjentów, a także obniżenie liczby zażywanych przez nich leków.1 Innym badaniem z tego samego roku The efficacy of repetitive transcranial magnetic stimulation in treating patients with chronic daily headache potwierdzono również skuteczność wysokoczęstotliwościowego (5 Hz) rTMS, gdzie 94,5% pacjentów odczuło znaczącą poprawę.2 Dodatkowo, istnieje wiele innych doniesień naukowych potwierdzających efektywność tej metody w leczeniu migreny.

Procedura TMS jest bezpieczna, nieinwazyjna i dobrze tolerowana, z minimalnym ryzykiem efektów ubocznych. Najczęściej występującym skutkiem ubocznym jest przejściowy, łagodny dyskomfort w obrębie głowy, który samoczynnie ustępuje w niedługim czasie po zakończeniu pierwszych sesji. Biorąc pod uwagę wysoki profil bezpieczeństwa i potencjalne korzyści, TMS jest atrakcyjną opcją dla pacjentów poszukujących nowych metod leczenia migreny, szczególnie w sytuacjach, gdy leczenie farmakologiczne nie przyniosło oczekiwanych efektów.

Zapraszamy do skontaktowania się z nami, aby uzyskać szczegółowe informacje na temat nowoczesnych metod leczenia migreny, w tym przezczaszkowej stymulacji magnetycznej (TMS). Nasi specjaliści są gotowi odpowiedzieć na wszelkie pytania dotyczące tej innowacyjnej terapii, wyjaśnić proces leczenia oraz omówić indywidualne korzyści płynące z zastosowania TMS w walce z migreną.

PRZYCZYNY I CZYNNIKI RYZYKA MIGRENY

Migrena często występuje rodzinnie, co sugeruje genetyczne podłoże tej dolegliwości. Chociaż nie istnieje specyficzny test genetyczny umożliwiający jednoznaczną diagnozę, liczne geny mogą przyczyniać się do zwiększonego ryzyka jej występowania. Ta genetyczna skłonność, łącząc się z różnymi czynnikami zewnętrznymi, może uaktywniać lub nasilać objawy migreny. Wśród czynników ryzyka należy uwzględnić zarówno warunki zdrowotne, takie jak infekcje wirusowe, zaburzenia snu, hormonalne zmiany związane z cyklem menstruacyjnym czy menopauzą, jak i czynniki związane ze stylem życia, obejmujące niewłaściwą dietę czy odwodnienie. Istotnym elementem jest również regularne stosowanie leków przeciwbólowych, niezależnie od powodu ich przyjmowania, gdyż mogą one wyzwalać migrenę lub nasilać jej objawy. Rozpoznanie czynników wyzwalających migrenę stanowi kluczowy element w leczeniu, często umożliwiając pacjentom redukcję częstotliwości i nasilenia ataków.

MECHANIZM POWSTAWANIA MIGRENY
GŁĘBSZY WGLĄD W PROCESY NEUROLOGICZNE

Współczesna nauka przesunęła zrozumienie migreny od teorii związanych z naczyniami krwionośnymi do zaawansowanych koncepcji neurologicznych. Obecnie uznaje się, że migrena jest rezultatem złożonych zmian w aktywności nerwowej mózgu, a nie tylko prostych zmian w przepływie krwi. Ten postęp wiedzy o migrenie wyjaśnia, że zmiany w aktywności nerwów w określonych obszarach mózgu są odpowiedzialne za inicjowanie ataków migrenowych i towarzyszących im symptomów.

Kluczowe w zrozumieniu migreny są trzy typy symptomów: amplifikacja, autonomiczna aktywność i zaburzenia funkcji konkretnych obszarów mózgu. Amplifikacja dotyczy zwiększonej świadomości bodźców wewnętrznych i zewnętrznych, co w przypadku migreny może być wywołane przez aktywność jądra nerwu trójdzielnego oraz wzgórza. Ta intensyfikacja percepcji może prowadzić do nadwrażliwości na światło, dźwięki i zapachy, co jest częstym objawem wśród pacjentów chorujących na migrenę.

Autonomiczna aktywność, związana z nerwami kontrolującymi automatyczne funkcje ciała, odgrywa również istotną rolę w migrenie. Może ona prowadzić do różnorodnych objawów, takich jak zmiany rytmu serca, pocenie się, czy zaburzenia żołądkowo-jelitowe. Wreszcie, zaburzenia funkcji określonych obszarów mózgu mogą wywołać specyficzne objawy neurologiczne, w tym aury migrenowe, zaburzenia mowy czy widzenia.

Ta wiedza pomaga lekarzom w identyfikowaniu właściwych strategii leczenia, unikając błędnych diagnoz oraz w lepszym zrozumieniu doświadczeń pacjentów z migreną.

DLACZEGO MIGRENA BOLI?
NEUROLOGICZNE MECHANIZMY POWSTAWANIA BÓLU W MIGRENIE

Ból w migrenie jest efektem skomplikowanego procesu w mózgu. Nerwy przesyłające sygnały bólowe do mózgu pochodzą z szyi, opon mózgowych oraz twarzy i głowy, a ich sygnały docierają do jądra nerwu trójdzielnego. To jądro, działając jako rodzaj wzmacniacza, może kierować sygnały bólowe do wzgórza, mózgowego modulatora bólu. Wzgórze wówczas interpretuje te sygnały, prowadząc do odczuwania bólu w różnych częściach ciała.

Interesującym aspektem migreny jest to, że ponad 40% osób doświadcza rozpoczęcia ataku bólowego w szyi, co jest często mylnie interpretowane jako problem związany z kręgosłupem szyjnym. W rzeczywistości, migrena zaczyna się w mózgu, ale sposób, w jaki wpływa na nerwy mózgowe, może prowadzić do bólu, sztywności, tkliwości i bólu w szyi, a także w twarzy, zatokach lub zębach.

Migrena powoduje również zaburzenia autonomiczne, czyli te, które kontrolują nieświadome funkcje ciała, takie jak tętno, funkcje pęcherza i jelit, zaczerwienienie, pocenie się, katar, zmiany wielkości źrenic w świetle, łzawienie itd. Zaburzenia te są powszechne w migrenie i mogą prowadzić do błędnych diagnoz.

Na koniec, migrena może powodować zaburzenia funkcji określonych obszarów mózgu, takie jak aura migrenowa, zmiany nastroju, drażliwość, ogromne zmęczenie, odrealnienie, specyficzne zachcianki żywieniowe oraz ziewanie. Rzadziej występują zjawiska przypominające syndrom „Alicji w Krainie Czarów”, obejmujące niezwykłe zniekształcenia rzeczywistości.

FAZY MIGRENY

Migrena ma cztery fazy, chociaż nie każdy doświadcza ich wszystkich, a obecność lub charakter każdej z nich może się różnić od ataku do ataku u tej samej osoby. Te cztery fazy to:

Faza zwiastująca (kilka godzin do kilku dni): Ta faza, występująca u 50-60% osób doświadczających migreny, obejmuje symptomy ostrzegawcze, takie jak zmęczenie, ziewanie, drażliwość, niski nastrój, uczucie oderwania, nagły wzrost energii, zachcianki na słodycze, pragnienie, częste oddawanie moczu, biegunka, ból szyi, zwiększoną wrażliwość na hałas, światło czy zapachy.

Aura (minuty do godzin): Tylko u około jednej na pięć osób występuje aura, zwykle trwająca około 20 minut. Może obejmować zaburzenia wzrokowe (np. zygzaki, zamglenie, świecenie w polu widzenia), małe ślepe plamy, które mogą się powiększać, trudności w mówieniu lub drętwienie lub słabość, najczęściej rozprzestrzeniające się powoli.

Ból głowy (godziny do dni): Faza bólu głowy jest bardzo powszechna, ale nie wszyscy z migreną ją doświadczają. Ból może być od łagodnego do bardzo silnego. Osoba z migreną zazwyczaj będzie chciała pozostać w bezruchu, a ruch może pogorszyć ból głowy lub powodować pulsowanie. Może towarzyszyć jej zwiększona wrażliwość na hałas, światło lub zapachy, nudności lub wymioty, a także objawy oczu (zaczerwienienie, łzawienie), nosa (zatkanie, katar) lub uszu (uczucie pełności, szumy uszne). Czasami ulgę przynosi wymiotowanie lub sen.

Faza postdromalna (kilka godzin do dnia): Po ataku osoby z migreną często czują się wyczerpane, zmęczone, zdezorientowane i nadal nieco tkliwe, szczególnie w obrębie skórze głowy.

CZYNNIKI WYZWALAJĄCE

Ataki migrenowe mogą być inicjowane lub nasilane przez szereg złożonych czynników, zarówno wewnętrznych, jak i zewnętrznych. Niektóre z nich, takie jak stres, ulga po stresie, zmiany pogodowe, praca zmianowa, czy cykl menstruacyjny, są nieuniknione. Mniej nieuchronne, ale częste wyzwalacze obejmują słabą jakość snu, nadmierną ilość snu, pominięcie posiłków i niedostateczne nawodnienie. Ponadto, u wielu osób z migreną, bóle głowy mogą być wywoływane i nasilane przez spożycie kofeiny oraz stosowanie leków przeciwbólowych. Kluczowe jest więc ustanowienie zdrowego stylu życia, co może ograniczyć możliwość wywołania ataku migrenowego i zwiększyć efektywność innych metod prewencyjnych, jeśli są one nadal potrzebne.

Ponadto, nadmierne spożycie leków przeciwbólowych jest jedną z najczęstszych przyczyn, dla których osoby cierpiące na migrenę nie odzyskują pełnego zdrowia. Wprowadzenie zdrowego stylu życia może przynieść znaczną poprawę u około 40% pacjentów, stanowiąc jedyną konieczną formę leczenia.

TYPY I CHARAKTERYSTYKA MIGRENY
OD EPIZODYCZNEJ DO PRZEWLEKŁEJ

Migrena dzieli się na dwa typy: epizodyczną i przewlekłą. Migrena epizodyczna charakteryzuje się bólami głowy występującymi mniej niż połowę dni w miesiącu, przy czym pozostałe dni są wolne od bólu. Migrena przewlekła natomiast występuje częściej, z bólami głowy przez większość dni miesiąca, w tym co najmniej osiem dni z bardziej intensywnym bólem oraz innymi objawami, takimi jak nadwrażliwość na hałas, światło, zapachy, nudności lub wymioty. Przewlekle rozwijająca się migrena często charakteryzuje się stopniowym zwiększaniem częstotliwości i nasilenia ataków.

Migrena przewlekła to nie tylko ból głowy, ale także szereg innych objawów, w tym zmęczenie, bóle szyi, mrowienie, zawroty głowy, odrealnienie, zmiany nastroju, zaburzenia pamięci, słaba jakość snu, objawy niespokojnych nóg i ruchy kończyn. Jest to stan znacznie bardziej złożony niż "zwykły ból głowy" i wymaga holistycznego podejścia do diagnozy i leczenia.

1 - Hammad, A.B., Elsharkawy, R.E. & Abdel Azim, G.S. Repetitive transcranial magnetic stimulation as a prophylactic treatment in migraine. Egypt J Neurol Psychiatry Neurosurg 57, 5 (2021). https://doi.org/10.1186/s41983-020-00254-4

2 - AbdElkader, A.A., Fahmy, E.M., Ahmad, A.A.F. et al. The efficacy of repetitive transcranial magnetic stimulation in treating patients with chronic daily headache. Egypt J Neurol Psychiatry Neurosurg 57, 21 (2021). https://doi.org/10.1186/s41983-021-00278-4