CHOROBA ALZHEIMERA

objawy i leczenie demencji
spowodowanej chorobą Alzheimera metodą TMS

Choroba Alzheimera charakteryzuje się powolnym i postępującym pogorszeniem funkcji poznawczych oraz całościowego funkcjonowania. We wczesnych stadiach choroby, zwykle jako pierwsze zgłaszane są problemy z pamięcią. Niekiedy mogą pojawić się też problemy behawioralne, takie jak złość czy agresja. Wraz z postępem choroby dochodzi do rozwoju demencji.

Demencja to zespół objawów towarzyszących niektórym przewlekłym chorobom neurologicznym. Demencja to wyraz pochodzący z łaciny i oznacza to samo, co polski odpowiednik - otępienie. Demencja spowodowana chorobą Alzheimera jest najczęstszą formą demencji (50 - 60%) u osób po 65. roku życia.

Charakteryzuje się ona występowaniem znacznego pogorszenia w co najmniej dwóch domenach poznawczych, w stosunku do oczekiwanego poziomu, w odniesieniu do wieku i ogólnej jakości funkcjonowania przedchorobowego pacjenta. W uproszczeniu, pod uwagę bierze się: pamięć, zdolność do skupienia uwagi, racjonalnego myślenia i oceny sytuacji, zdolności językowe, orientację oraz kontrolę nad emocjami. Mogą również występować istotne zmiany zachowania. Pacjenci z demencją tracą zdolność do wykonywania podstawowych czynności, takich jak mówienie, korzystanie z toalety, jedzenie i spanie, a także cierpią na poważne zaburzenia pamięci, do tego stopnia, że nie są w stanie zapamiętać własnego imienia i tożsamości.

Nie są znane bezpośrednie przyczyny choroby Alzheimera, ale istnieją czynniki, które łączą się z podwyższonym ryzykiem zachorowania. Najważniejszym z nich jest wiek - choroba występuje najczęściej u osób starszych. Zapadalność na chorobę Alzheimera rośnie z wiekiem, w grupie wiekowej 65–69 lat wynosi 2–3/1000 osób/rok, a w przedziale wieku 85–89 lat wynosi 37–40/1000 osób/rok. Częstość występowania choroby Alzheimera wśród osób w wieku 65–85 lat podwaja się co około 5 lat życia.

Inne czynniki, które mogą przyczynić się do rozwoju choroby, to niedobór witaminy B12 (na przykład u wegetarian), alkoholizm, guzy mózgu, rodzinne występowanie choroby, depresja, niedosłuch oraz płeć - kobiety znajdują się w grupie podwyższonego ryzyka niż mężczyźni, prawdopodobnie z powodu dłuższej średniej długości życia.

Badania wykazały, że wysoki poziom wykształcenia, aktywność umysłowa w ciągu życia oraz wysoka ilość kontaktów społecznych zmniejsza ryzyko zachorowania na chorobę Alzheimera lub predysponuje do jej późniejszego rozwoju, oraz łagodniejszego przebiegu.

Początkowe postawienie rozpoznania może być trudne, gdyż pojawiające się problemy z pamięcią mogą przez wiele lat nie powodować upośledzenia codziennej aktywności, tym samym nie spełniając kryteriów rozpoznania otępienia. W takiej sytuacji mówimy o łagodnych zaburzeniach poznawczych (ang. mild cognitive impairment - MCI). Nie należy ich traktować jako początkowej fazy choroby Alzheimera, gdyż nie zawsze przekształcają się one w otępienie typu Alzheimerowskiego. Wystąpienie MCI należy traktować jako stan, w którym istnieje zwiększone ryzyko wystąpienia choroby Alzheimera. Badania wskazują, że łagodne zaburzenia poznawcze z zaburzeniami pamięci jako głównym objawem, przechodzą w otępienie typu choroby Alzheimera nawet w 80%.

Dodatni wynik badania genetycznego, wywiad rodzinny i stopniowe pogarszanie się funkcji poznawczych wskazują na demencję spowodowaną chorobą Alzheimera. Ważnym elementem oceny funkcji poznawczych jest badanie neuropsychologiczne. Ostateczne rozpoznanie należy do neurologa.

Postęp choroby może być śledzony poprzez testy neuropsychologiczne. Często używany jest Mini Mental State Examination (MMSE), który ocenia stopień zaawansowania otępienia poprzez zestaw codziennych pytań, np. pacjenci są proszeni o nazwanie dnia tygodnia lub pory dnia. W MMSE maksymalnie można uzyskać 30 punktów. Zdrowa osoba uzyskuje średnio 29 punktów. Wynik MMSE u pacjenta z chorobą Alzheimera spada średnio o trzy punkty rocznie.

Liczne badania wskazują, że nieinwazyjne techniki stymulacji mózgu, takie jak przezczaszkowa stymulacja magnetyczna są skuteczne i bezpieczne w leczeniu zaburzeń poznawczych u osób z chorobą Alzheimera. Ich zastosowanie może poprawić również całościowy poziom funkcjonowania oraz zmniejszyć nasilenie niektórych objawów neuropsychiatrycznych.